У артыкуле прыведзены дадзеныя аб канадонтах і іхтыяфаўне з адкладаў лохкаўскага яруса ніжняга дэвона, выкрытых свідравінай Орля 28, прасвідраванай на тэрыторыі Беларусі ў межах Падляска-Брэсцкай упадзіны. Было выяўлена восем таксонаў канадонтаў і столькі ж таксонаў бессківічных і рыб. Найбольшае значэнне для мэт стратыграфіі ў вызначаным комплексе канадонтаў маюць Pandorinellina camelfordensis (Farrell, 2004) і Wurmiella excavata maxima (Drygant, 2010), якія з’яўляюцца кіруючымі таксонамі баршчоўскага гарызонту і ўваходзяць у лік відаў-індэксаў зоны Caudicriodus hesperius. Важнымі ў стратыграфічных адносінах відамі хрыбетных ва ўстаноўленым іхтыякомплексе з’яўляюцца Turinia pagei (Powrie, 1870) і Nikoliia gutta Karatajūtė-Talimaa, 1978. Першы від з’яўляецца занальным для адкладаў баршчоўскага і чарткоўскага гарызонтаў, а другі від характэрны для баршчоўскага гарызонту.

Абагульнены вынікі шматгадовых паліналагічных даследаванняў адкладаў ніжнінскага і магілёўскага падгарызонтаў белавежскага гарызонту, а таксама перакрываючых іх ніжнебярэзінскіх адкладаў плейстацэну Беларусі. Дэталёва ахарактарызаваны пылковыя зоны, выдзеленыя ў дадзеных слаях. Шэрагу зон прапанавана прысвоіць статус рэгіянальных. Апісаны дзве новыя пылковыя зоны ў адкладах ніжнінскага падгарызонту. Выканана рэканструкцыя расліннасці і клімату адпаведных інтэрвалаў часу, для некаторых фаз колькасныя палеатэмпературныя параметры з дапамогай метаду сумяшчэння кліматычных арэалаў атрыманы ўпершыню. Разгледжаны пытанні аб стратыграфічным рангу вывучаных падраздзяленняў.

Прадстаўлены вынікі паліналагічных даследаванняў старажытнаазёрных адкладаў, выкрытых свідравінамі 69.1 і 69.2 каля г. Быхава Магілёўскай вобласці. Дана дэталёвая характарыстыка вылучаных у разрэзах лакальных пылковых зон і абгрунтаваны ўзрост вывучаных адкладаў. Згодна з атрыманымі данымі, іх фарміраванне адбывалася на працягу большай часткі муравінскага міжледавікоўя, а таксама ў наступны паазерскі час. Рэканструяваны фазы развіцця расліннасці, якая існавала на працягу разгледжанага інтэрвалу плейстацэну Беларусі.

Разгледжана паняцце «лясоід» у сучаснай трактоўцы. Ахарактарызаваны ледавіковыя і флювіягляцыяльныя адклады як матчыны пароды, з якіх сфарміраваліся лясоіды паўднёвага ўсходу Беларусі. Вызначаны час фарміравання гэтых утварэнняў як канец дняпроўскай эпохі абляднення па нашы дні. Апісана распаўсюджванне, занальна-геалагічныя фактары фарміравання і роля марознага і хімічнага выветрывання ў ператварэнні ледніковых і водна-ледніковых адкладаў у лясоіды. Вызначаны і абагульнены паказчыкі фізіка-хімічных, фізічных і фізіка-механічных уласцівасцей лясоідаў, прыведзена параўнанне іх значэнняў з аналагічнымі значэннямі матчыных парод. Устаноўлена, што шчыльнасць, калоідная актыўнасць, каэфіцыенты натуральнай ўшчыльнення і пераўшчыльнення, а таксама ступень сціску грунту, паказчыкі фізіка-механічных уласцівасцей лясоідаў зніжаны ў параўнанні з матчынымі пародамі. Адпаведна, лікавыя значэнні адноснай вільготнасці, каэфіцыента сітаватасці, характэрнай вільготнасці павышаны. Разгледжана роля асноўнай гідрафізічнай характарыстыкі і яе гістарэзісу ў фарміраванні прасадачнасці лясоідаў. Апісаны геалагічныя небяспекі, звязаныя з лясоідамі.

Распрацоўка радовішча глін «Лукомль-1» нярэдка суправаджаецца лакальнымі апоўзнямі і іншымі абрушэннямі, нягледзячы на прадугледжаныя праектам эксплуатацыі меры бяспекі. Значную шкоду нанеслі апоўзні, якія ўзніклі на адпрацаваных адкосах у паўночна-ўсходняй і ўсходняй частках кар’ера вясной 2023 г. Апоўзневым дэфармацыям падвергся ўчастак схілаў працягласцю звыш 700 м. У перамяшчэнне было ўцягнута больш за 5500 м3. Праведзеныя даследаванні, якія ўключалі аналіз маркшэйдарскіх даных, геалагічных матэрыялаў; вывучэнне марфалогіі і будовы (структуры) апоўзняў; абвадненасці, фізічных і фізіка-механічных уласцівасцей парод, якія складаюць апоўзневыя схілы; спадарожных геалагічных працэсаў і з’яў вызначылі фактары ўзнікнення апоўзневых дэфармацый адкосаў у паўночна-ўсходняй і ўсходняй частках кар’ера глін. Асноўнымі сярод іх варта лічыць натуральныя фактары: анамальнае выпадзенне ў зімовы перыяд 2022/2023 г. атмасферных ападкаў, наяўнасць у непасрэднай блізкасці ад адкосаў кар’ера шэрага забалочаных паніжэнняў і западзін, і квазіаднастайны будынак масіва гліністых грунтоў, а таксама праслояў і лінзаў тонказярністага пяску. Даны рэкамендацыі па папярэджанні далейшага ўзнікнення і развіцця апоўзняў на адкосах кар’ера.

Прыведзены вынікі вывучэння размеркавання значэнняў δ13C і δ18О у карбанатутрымліваючых адкладах верхняга эйфеля (касцюковіцкі гарызонт) на тэрыторыі Беларусі. Спалучэнне ізатопных паказчыкаў у разрэзе свідравіны Прыволле (Паўночна-Прыпяцкае плячо) праінтэрпрэтавана як адлюстраванне геахімічнай эвалюцыі сярэднедэвонскага мора на рубяжы эйфель – жывет. Устаноўлены ізатопныя сігналы актывізацыі паступлення ў марскі басейн вод кантынентальнага сцёку (свідравіны Паўночна-Полацкая на паўднёвым усходзе Латвійскай седлавіны і ГГК-1 на паўднёва-заходнім краі Варонежскай антэклізы) і постдыягенетычнага пераўтварэння адкладаў у асяроддзі інфільтрацыйных атмагенных вод (свідравіны Быхаўская ў зоне сучлянення Аршанскай упадзіны і Жлобінскай седлавіны і Кармянская на Жлобінскай седлавіне).

Артыкул прысвечаны вынікам ізатопна-хемастратыграфічнага даследавання адкладаў ніжнесярэднедэвонскага разрэза параметрычнай свідравіны Клімавіцкая ў зоне сучлянення Аршанскай ўпадзіны і Варонежскай антэклізы. Прааналізаваны паводзіны ізатопаў вугляроду і кіслароду ў карбанатах і серы ў гіпсе. Віцебскі гарызонт верхняга эмса, даламітавая і глініста-мергельная пачкі гарадоцкага гарызонта сярэдняга эйфеля характарызуюцца нармальна-марскімі δ13C. Адроўскі і асвейскі гарызонты ніжняга эйфеля і даламітава-мергельная пачка гарадоцкага гарызонта вылучаюцца вялікімі флуктуацыямі δ13C (ад марскіх да –11,6 ‰), што звязана з варыяцымі інтэнсіўнасці прытоку кантынентальных вод у марскі басейн пры яго абмяленні, якое суправаджалася ўтварэннем сульфатных асадкаў. Велічыні δ18О ва ўсім ніжне-сярэднедэвонскім разрэзе пападаюць у дыяпазон (–4…–2 ‰), характэрны для марскіх карбанатаў верхняга эмса – эйфеля, што абумоўлена прыэкватарыяльным знаходжаннем тэрыторыі Беларусі ў дэвоне і не супярэчыць генетычным высновам, якія зроблены на падставе анализу дынамікі δ13C. На крывой варыяцый δ34S гіпсу выразна вылучаюцца два інтэрвалы: ніжні (карбанатна-сульфатная пачка асвейскага гарызонта, адроўскі і віцебскі гарызонты, а таксама ніжні венд) з больш нізкімі значэннямі δ34S (у сярэднім 18,2 ‰) і верхні (даламітава-мергельныя пачкі гарадоцкага і асвейскага гарызонтаў) з больш высокімі значэннямі (у сярэднім 21,7 ‰). Гэта абумоўлена розным долевым удзелам вод сушы з ізатопна-лёгкай кантынентальнай серай у складзе гіпсаўтвараючых эвапарытавых расолаў (большым для ніжняй часткі разрэза, чым для верхняй) і стасуецца з паводзінамі δ13C.

Работа прысвечана адкрыццю новых залежаў нафты ў межах Рэчыцкага нафтавага радовішча па выніках праведзеных работ па даразведцы адкладаў полацкага гарызонту і ланскага надгарызонту, улічваючы даныя літолага-фацыяльнага аналізу. Прааналізаваны геолага-геафізічныя матэрыялы, атрыманыя па выніках свідравання разведачных і эксплуатацыйных свідравін, якія пацвердзілі прагнознае распаўсюджванне нафтапрадуктыўных адкладаў полацкага гарызонту і ланскага надгарызонту ў межах неразведаных блокаў (усходні і паўночны) Рэчыцкага радовішча, што прывяло да адкрыцця новых залежаў. Дзякуючы праведзенай даразведцы залежаў нафты полацка-ланскага рэзервуара і актыўнаму іх уцягванню ў распрацоўку, за перыяд з 2014 па 2022 г. гадавая здабыча нафты па аналізуемым гарызонтам вырасла з 45 да 214 ум. адз., вымаемыя запасы прамысловых катэгорый павялічыліся з 1100 да 4000 ум. адз.

Разгледжана ўнутраная будова ніжнефаменскіх адкладаў цэнтральнай часткі Буйнавіцка-Нараўлянскай тэктанічнай ступені Прыпяцкага прагіну на прыкладзе Ельскай плошчы. Разгледжана размеркаванне арганічнага рэчыва і яго сувязь з літалагічным складам пароды. Устаноўлена залежнасць размеркавання арганічнага рэчыва ад умоў фарміравання асадку ў палеабасейне. Ступень пераўтворанасці арганічнага рэчыва расце па меры пагружэння адкладаў міжсолевага комплексу і дасягае ўзроўню МК1 з абсалютнай адзнакі мінус 4005 м на тэрасе Буйнавіцка-Нараўлянскай тэктанічнай ступені.

У працы на прыкладзе петрыкаўскай залежы Геалагічнага радовішча прыведзены аналіз нафтапрамысловых дадзеных на прадмет праявы дэфармацыйных працэсаў пры зніжэнні пластовага ціску падчас выпрацоўкі запасаў нафты. Пад дзеяннем дэфармацыйных працэсаў устаноўлена зніжэнне фазавай пранікальнасці пласта па нафце з наступным зніжэннем каэфіцыента прадуктыўнасці здабываючай свідравіны. Разам з тым у працэсе змыкання расколін і дэфармацыі шкілета парод-калектараў адзначаецца павелічэнне ўдзельных адбораў нафты, якое сведчыць аб павышэнні эфектыўнасці нафтаздабывання. Атрыманыя вынікі адпавядаюць лабараторным даследаванням кернавага матэрыялу па вызначэнні каэфіцыента выцяснення нафты вадой, якія праводзіліся раней у БелНДПІнафта, пры зніжэнні пластовага ціску, у ходзе якіх атрыманы прыросты каэфіцыента выцяснення нафты вадой да 11,6 %.

У артыкуле прыводзіцца аналіз гідрахімічных і тэрмагідрадынамічных дадзеных міжсалявых і верхнесаляносных адкладаў Паўднёвай структурна-тэктанічнай зоны (ПСТЗ) Прыпяцкага прагіну. На падставе ўсталяванай узаемасувязі паміж гідрахімічна аднастайнымі групамі пластовых расолаў, градыентамі пластовых ціскаў (ГПЦ), пластавымі тэмпературамі пабудавана прасторавая гідрагеахімічная мадэль міжсалявых і верхнесаляносных адкладаў ПСТЗ. Прапанаваны аптымальны комплекс лакальных гідрагеахімічных крытэрыяў ацэнкі перспектыў нафтагазаноснасці міжсалявых і верхнесаляносных адкладаў ПСТЗ, абгрунтаваны фонавыя канцэнтрацыі макра- і мікракампанентаў натуральнага гідрахімічнага поля. Выкананы аналіз перспектыў нафтагазаноснасці разрэзу.
Вынікі даследавання рэкамендуюцца пры ацэнцы перспектыў нафтагазаноснасці фаменскіх адкладаў ПСТЗ Прыпяцкага прагіну і аператыўнай ацэнцы вынікаў апрабавання пошукава-разведачных свідравін.

У артыкуле разгледжана гісторыя палеатектанічнага развіцця Валаўскай плошчы ў межах Паўднёвай структурна-тэктанічнай зоны Прыпяцкага прагіну на падставе аўтарскай методыкі, якая ўключае ў сябе восем этапаў: стратыграфічнае расчляненне асадкавага чахла, выбар «рэпярных» пластоў і маркіруючых гарызонтаў, структурныя пабудовы, аналіз таўшчынь, пабудова геалагічнага профілю, пабудова серыі палеатэктанічных профіляў, пабудова ізапахічнага трыкутніка, аналіз лакальных аб’ектаў і буйных структурных элементаў.
На аснове выкананага комплекснага аналізу вызначаны нафтаперспектыўныя аб’екты з пастаноўкай работ у наступнай чарговасці: Паўднёва-Ліплянская (верхнесаляносны і міжсалявы комплексы), Паўднёва-Валаўская (міжсалявы комплекс), Нова-Грабянеўская (верхнесаляносны комплекс), Нова-Ліплянская (верхнесаляносны комплекс) плошчы на нафту ў Паўднёвай структурна-тэктанічнай зоне.

У артыкуле падрабязна апісваецца працэс падбору аб’ектаў для правядзення работ па тэхналогіі ПАРпалімернага заваднення на радовішчах Прыпяцкага прагіну. Працэс выбару аптымальнай ПАР-палімернай кампазіцыі для павышэння эфектыўнасці здабычы нафты на абраным аб’екце. Апісаны вынікі правядзення фільтрацыйных эксперыментаў. Праца ўяўляе сабой сістэматычныя даследаванні петрафізічных уласцівасцяў пакладаў вуглевадародаў Прыпяцкага прагіну, хімічнай структуры нафты з наступным аналізам стабільнасці дысперснай сістэмы і верагоднасці ўтварэння цвёрдай фазы, даследаванні па выбары і аптымізацыі павярхоўна актыўных рэчываў і палімераў з далейшым выпрабаваннем абранай ПАРпалімернай кампазіцыі на кернавых мадэлях пласта.

Абіягенная канцэпцыя паходжання нафты пацвярджаецца ўсё большай колькасцю фактаў і набывае новых прыхільнікаў у асяроддзі геолагаў-нафтавікоў. У той жа час пошукавыя работы на нафту праводзяцца згодна з прынцыпамі, якія грунтуюцца на біятычнай канцэпцыі. У артыкуле прыведзены аргументацыі неабходнасці змянення падыходаў да правядзення геолагаразведачных работ на нафту і газ з улікам магчымасці іх глыбіннага паходжання; разгледжана роля тэктанічных дыслакацый і трэшчынаўтварэння ў працэсе міграцыі флюідаў. Сцісла раскрываюцца асновы міграцыі нафты і паказаны сілы, якія спрыяюць і перашкаджаюць руху пластовых флюідаў у пустотнай прасторы горных парод. Аргументавана абгрунтоўваецца немагчымасць латэральнай міграцыі нафты на колькі-небудзь значную адлегласць, што ў корані абвяргае «асадкава-міграцыйную тэорыю». Выкладзены ключавыя моманты, якія пакладзены ў аснову новых падыходаў да геолагаразведачных работ.