Канадонты з адкладаў Кузьмічоўскага і Тонежскага гарызонтаў ніжняга фамена Прыпяцкага прагіну (Беларусь)
Анатацыя
Прыведзены даныя аб канадонтах з адкладаў кузьмічоўскага і тонежскага гарызонтаў ніжняга фамена Прыпяцкага прагіну. Вылучаны комплексы канадонтаў з таксонамі, характэрнымі для зон стандартнай канадонтавай шкалы: комплекс канадонтаў з адкладаў кузьмічоўскага гарызонту адпавядае зонам Palmatolepis triangularis, Pa. delicatula platys і Pa. minuta minuta, а тонежскага – зонам Pa. minuta minuta, Pa. crepida crepida і Pa. termini [13]. Удакладнены час з’яўлення Icriodus alternatus hemialternatus Drygant 2010, Polygnathus communis larysazimae Drygant 2010, P. delenitor Drygant 1986. На падставе біяфацыяльнага аналізу выкананы палеагеаграфічныя рэканструкцыі. Праведзены стратыграфічныя карэляцыі дадзенай часткі разрэзу з Валына-Падоліяй, цэнтральнымі раёнамі Усходне-Еўрапейскай платформы і Валгаградскім Паволжам.
Ключ. словы
Аб аўтары
В. В. МурашкаБеларусь
вул. Акадэміка Купрэвіча, 7, 220084, Мінск
Спіс літаратуры
1. Branson, E. B. Conodonts from the Grassy Creek shale of Missouri / E. B. Branson, M. G. Mehl // Missouri University Studies. – 1934. – № 8. – P. 171–259.
2. Bultynck, P. Devonian Icriodontidae: biostratigraphy, classification and remarks on paleoecology and dispersal / P. Bultynck // Revista Espaсola de Micropaleontologia. – 2003. – № 35 (3). – P. 295–314.
3. Bultynck, P. Limitations on the application of the Devonian standard conodont zonation / P. Bultynck // Geological Quarterly. – 2007. – № 51 (4). – P. 339–344.
4. Catalogue of conodonts / ed. W. Ziegler // Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, 1975. – Vol. 2. – 404 pp.
5. Climate-controlled mass extinctions, facies, and sea-level changes around the Devonian-Carboniferous boundary in the eastern Anti-Atlas (SE Morocco) / S. I. Kaiser [et al.] // Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. – 2011. – № 310. – P. 340–364.
6. Conodonts across the Devonian/Carboniferous boundary: a review and implication for the redefinition of the boundary and a proposal for an updated conodont zonation (online) / C. Corradini [et al.] // Geological Magazine. – 2016. – № 154 (4). – P. 888–902.
7. Corradini, C. Late Devonian–Early Carboniferous conodonts from the “Clymeniae limestones” of SE Sardinia (Italy) / C. Corradini, S. Barca, C. Spalletta // Courier Forschungsinstitut Senckenberg, 2003. – № 245. – P. 227–253.
8. Corradini, C. Revision of Famennian-Tournaisian (Late Devonian–Early Carboniferous) conodont biostratigraphy of Sardinia, Italy / C. Corradini // Revue de Micropaleontologie. – 2008. –№ 51. – P. 123–132.
9. Devonian Stratigraphy / E. L. Grossman [et al.] // The Geologic Time Scale 2020. – Elsevier, 2020. – Vol. 2. – P. 749–757.
10. Dreesen, R. Late Devonian and Early Carboniferous conodont biostratigraphy and biofacies models as applied to the Ardenne shelf / R. Dreesen, Ch.A. Sandberg, W. Ziegler // Annales de la Société géologique de Belgique, 1986. – T. 109. – P. 27–42.
11. Druce, E. C. Upper Paleozoic and Triassic conodont distribution and the recognition of Biofacies / E. C. Druce // Geol. Soc. Amer. Spec. Pap. – 1973. – № 141. – P. 191–237.
12. Epstein, A. G. Conodont color alteration – an index to organic metamorphism / A. G. Epstein, J. B. Epstein, L. D. Harris // U. S. Geol. Survey Prof. Pap. – 1977. – № 995. – 1–27 p.
13. Famennian (Upper Devonian) conodont zonation: revised global standard / C. Spalletta [et al.] // Bulletin of Geosciences. – 2017. – Vol. 92, № 1. – P. 31–57.
14. Ji, Q. The Lali section: an excellent reference section for Late Devonian in south China / Q. Ji, W. Ziegler // Courier Forschungs-Institut Senckenberg, 1993. – № 157. – P. 1–183.
15. Han, Y. Study on Upper Devonian Frasnian/Famennian boundary in Ma-Anshan, Zhongping, Xiangzhou, Guangxi / Y. Han // Chinese Academy of Geological Sciences Bulletin. – 1987. – № 17. – P. 171–194.
16. Hartenfels, S. Timing of the global Dasberg Crisis А implications for Famennian eustasy and chronostratigraphy. In D. J. Over (ed) Studies in Devonian Stratigraphy: Proceedings of the 2007 International Meeting of the Subcommission on Devonian Stratigraphy and IGCP 499 / S. Hartenfels, R. T. Becker // Palaeontographica Americana. – 2009. – № 63. – P. 69–95.
17. Hartenfels, S. Die globalen Annulata-Events und die Dasberg-Krise (Famennium, Oberdevon) in Europa und Nord-Afrika hochauflösende Conodonten-Stratigraphie, Karbonat АMikrofazies, Palӓoökologie und Palӓodiversitӓt / S. Hartenfels // Münstersche Forschungen zur Geologie und Palӓontologie. – 2011. – № 105. – P. 17–527.
18. Helms, J. Zur “Phylogenese” und Taxionomie von Palmatolepis (Conodontida, Oberdevon) / J. Helms // Geologie. – 1963. – № 12 (4). – Р. 449–485.
19. Helms, J. New Upper Devonian conodonts from Poland and Germany / J. Helms, Z. Wolska // Acta Paleontologica Polonica. – 1967. – № 12 (2). – P. 227–238.
20. Kaiser, S. I. High-resolution conodont stratigraphy, biofacies and extinctions around the Hangenberg Event in pelagic successions from Austria, Italy, and France. In D. J. Over (ed) Studies in Devonian Stratigraphy: Proceedings of the 2007 International Meeting of the Subcommission on Devonian Stratigraphy and IGCP 499 / S. I. Kaiser, R. T. Becker and C. Spaletta // Palaeontographica Americana. – 2009. – № 63. – P. 97–139.
21. Klapper, G. Conodont ecology: pelagic versus benthic / G. Klapper, J. E. Barrick // Lethaia. – 1978. – Vol. 11, № 1. – P. 15–23.
22. Klapper, G. Endemism and Dispersal of Devonian Conodonts / G. Klapper and J. G. Johnson // Journal of Paleontology. – Vol. 54, № 2 (Mar., 1980). – 400–455 p.
23. Kuzmin, A. V. The Origin of the Genus Neopolygnathus Vorontzova (Conodonta) / A. V. Kuzmin // Daba un Muzejs. – 1996. – Vol. 6. – P. 39–41.
24. Lindström, M. Conodonts / M. Lindström. – Amsterdam : Elsevier, 1964. – 196 p.
25. Merrill, G. K. Pennsylvanian conodonts palaeoecology / G. K. Merrill // Geological Society of America Special Paper. – 1973. – № 141. – P. 239–274.
26. Miller, A. K. Conodonts from the type section of the Sweetland Creek Shale in Iowa / A. K. Miller, W. L. Youngquist // Jour. Paleontology. – 1947. – Vol. 21. – P. 501–517.
27. Nazarova, V. M. New Conodont Species of the Genus Icriodus from the Eifelian and Frasnian of the Russian Plattform / V. M. Nazarova // Paleontol. Zh. – 1997. – № 6. – P. 71–74.
28. Phylogeny, speciation and zonation of Siphonodella (Conodonta, Upper Devonian and Lower Carboniferous) / C. A. Sandberg [et. al.] // Newsletters Stratigraphy. – 1978. – № 7. – P. 102–120.
29. Sandberg, C. A. Refinement of standard Upper Devonian conodont zonation based on sections in Nevada and West Germany / C. A. Sandberg, W. Ziegler // Geologica et Palaeontologica. – 1973. – № 7. – P. 97–122.
30. Sandberg, C. A. Late Devonian icriodontid biofacies models and alternate shallow water conodont zonation / C. A. Sandberg, R. Dreesen // Conodont biofacies and provincialism. Geological Society of America Special Paper. – 1984. – № 196. – P. 143–178.
31. Sannemann, D. Beitrag zur untergliederung des Oberdevons nach Conodonten / D. Sannemann // Neues Jahrbuch fȕr Geologie und Paläontologie, Abhandlungen. – 1955. – № 100. – P. 324–331.
32. Savage, N. M. Late Devonian (Frasnian and Famennian) conodonts from the Wadleigh Limestone, southeastern Alaska / N. M. Savage // Journal of Paleontology. – 1992. – № 66 (2). – P. 277–292.
33. Schülke, I. Conodont community structure around the Kellwasser mass extinction event (Frasnium/ Famennium boundary interval) / I. Schülke // Senckenbergiana lethaea. – 1998. – № 77. – P. 87–99.
34. Schülke, I. Conodont multielement reconstruction from the Early Famennian (Late Devonian) of the Montagne Noire (Southern France) / I. Schülke // Geologica et Palaeontologica. – 1999. – SB 3. – P. 1–123.
35. Strel’chenko, T. Lower Famennian Conodont-Based Stratigraphy of the Pripyat Trough / T. Strel’chenko, S. Kruchek // Stratigraphy and Geological Correlation. – 2013. – Vol. 21, № 2. – P. 150–170.
36. Szulczewski, M. Upper Devonian conodonts, stratigraphy and facial development in the Holy Cross Mts / M. Szulczewski // Acta Geologica Polonica. – 1971. – № 21 (1). – P. 1–130.
37. Ulrich, E. O. A classification of the tooth-like fossils, conodonts, with descriptions of American Devonian and Mississippian species / E. O. Ulrich, R. S. Bassler // Proceedings of the United States National Museum. – 1926. – № 68. – P. 1–63.
38. Vorontsova, T. The genus Polygnathus sensu lato (Conodonta): phylogeny and systematics / T. Vorontsova // Palaeontological Journal. – 1993. – № 27 (3). – P. 83–99.
39. Youngquist, W. L. Conodonts from the Sheffield Formation of north-central Iowa / W. L. Youngquist, R. F. Peterson // Journal of Paleontology. – 1947. – № 21. – P. 242–253.
40. Ziegler, W. Taxionomie und Phylogenie Oberdevonischer Conodonten un ihre stratigraphische Bedeutung / W. Ziegler // Abhandlungen des Hessischen Geologischen Landesamtes für Bodenforschung. – 1962. – № 38. – P. 1–166.
41. Ziegler, W. Eine neue Conodontenfauna aus dem hoЁchsten Oberdevon / W. Ziegler // Fortschritte in der Geologie von Rheinland und Westfalen. – 1969. – № 17. – P. 179–191.
42. Ziegler, W. Palmatolepis-based revision of upper part of standard Late Devonian conodont zonation, Special Paper. In D. L. Clark (ed) Conodont Biofacies and Provincialism / W. Ziegler, C. A. Sandberg // Geological Society of America. – 1984. – № 196. – P. 179–194.
43. Ziegler, W. The Late Devonian Standard Zonation / W. Ziegler, C. A. Sandberg // Courier Forschungsinstitut Senckenberg. – 1990. – № 121. – P. 1–115.
44. Антипенко, С. В. О возможности использования известковых водорослей фаменских отложений Припятской впадины для стратиграфических целей / С. В. Антипенко // Геология осадочного чехла Белоруссии. – Минск : Наука и техника, 1984. – С. 22–25.
45. Антипенко, С. В. Роль известковых водорослей в формировании нижнефаменских органогенных образований Припятского прогиба / С. В. Антипенко // Палеоэкология и современное состояние геологической среды Беларуси. – Минск : БелНИГРИ, 1998. – С. 48–65.
46. Аристов, В. А. Конодонты девона – нижнего карбона Евразии: сообщества, зональное расчленение, корреляция разнофациальных отложений / В. А. Аристов. – М. : Наука, 1994. – 192 с.
47. Барсков, И. С. Конодонты в современной геологии / И. С. Барсков // Итоги науки и техники. ВИНИТИ. Сер. Общая геология. – 1985. – Т. 19. – С. 93–221.
48. Галушин, Г. А. Биостратиграфия верхнефранских и нижнефаменских отложений Волгоградского Поволжья по конодонтам / Г. А. Галушин, Л. И. Кононова // Бюлл. МОИ П. Отд. геол. – 2004. – Т. 79, вып. 1. – С. 33–47.
49. Геология Беларуси // под ред. А. С. Махнача [и др.]. – Минск : Ин-т геол. наук НАН Беларуси, 2001. – С. 191–239.
50. Девонская межсолевая толща Припятской впадины / А. С. Mахнач [и др.]. – Минск : Наука и техника, 1981. – С. 5–36.
51. Девонская система / Т. Г. Обуховская [и др.] // Стратиграфические схемы докембрийских и фанерозойских отложений Беларуси : объясн. зап. – Минск : ГП «БелНИГРИ», 2010. – С. 108–110.
52. Дригант, Д. М. Девонські конодонти південно-західноï окраïни Східноєвропейськоï платформи (Волино-Поділля, Украïна) / Д. М. Дригант. – К. : Академперіодика, 2010. – 156 с.
53. Дрыгант, Д. М. Новые конодонты рода Polygnathus Hinde, 1879, из среднего и верхнего девона Львовского прогиба / Д. М. Дрыгант // Палеонтологический сборник. – 1986. – № 23. – С. 47–52.
54. Кирилишина, Е. М. Конодонты верхнефранских и нижнефаменских отложений Воронежской антеклизы : автореф. дисс. … канд. геол.-мин. наук / Е. М. Кирилишина ; МГУ им. М. В. Ломоносова. – М., 2006. – 31 с.
55. Кручек, С. А. Конодонты девонских и каменноугольных отложений Припятской впадины и их значение для палеогеографии / С. А. Кручек // Вопросы геологии, геохимии и геофизики земной коры Белоруссии. – Минск : Наука и техника, 1975. – С. 150–155.
56. Кручек, С. А. Нижнефаменские межсолевые отложения Припятского прогиба : автореф. дис. … канд. геол. мин. Наук / С. А. Кручек. – Минск, 1975. – 30 с.
57. Кручек, С. А. Конодонты / С. А. Кручек // Стратиграфические и палеонтологические исследования в Белоруссии. – Минск : Наука и техника, 1978. – С. 61–64.
58. Обуховская, Т. Г. Домановичские и кузьмичевские отложения Припятского прогиба / Т. Г. Обуховская, Э. К. Демиденко, Н. С. Некрята // Геологическое строение и развитие платформенного чехла Белоруссии. – Минск : ПО «Белорусгеология», 1992. – С. 19–37.
59. Овнатанова, Н. С. Новые верхнедевонские конодонты центральных районов Русской платформы и Тимана / Н. С. Овнатанова // Фауна и стратиграфия палеозоя Русской платформы : тр. ВНИГНИ. – 1969. – Вып. 93. – С. 139–141.
60. Овнатанова, Н. С. Новые позднедевонские конодонты Русской платформы / Н. С. Овнатанова // Палеонтологический журнал. – 1976. – № 2. – С. 106–115.
61. Петросянц, М. А. Микрофоссилии в геологической практике: их роль в определении обстановок древнего осадконакопления / М. А. Петросянц, Н. С. Овнатанова, Г. В. Мусина // Итоги науки и техники. Сер. Общая геология. – 1990. – Т. 27. – С. 96–143.
62. Пограничные отложения франского и фаменского ярусов Ижма-Печорской впадины / A. B. Кузьмин [и др.] // Бюлл. МОИП. Отд. геол. – 1998. – Т. 73, вып. 4. – С. 27–38.
63. Решение Межведомственного регионального стратиграфического совещания по среднему и верхнему палеозою Русской платформы (Л., 1998). Девонская система (с региональными стратиграфическими схемами). – М., 1990. – 60 с.
64. Стратиграфия нижнефаменских (межсолевых) отложений Припятского прогиба / В. И. Пушкин [и др.] ; под ред. Р. Г. Гарецкого – Минск : Ин-т геол. наук, 1995. – 140 с.
65. Стратиграфія верхнього протерозою та фанерозою України у двох томах / гол. ред. П. Ф. Гожик. – К. : ІГН НАН України ; Логос, 2013. – Т. 1 : Стратиграфія верхнього протерозою, палеозою та мезозою України. – 637 с.
66. Стрельченко, Т. В. Новые виды конодонтов рода Polygnathus из нижнего фамена Припятского прогиба / Т. В. Стрельченко // Палеонтологический журнал. – 2000. – № 5. – С. 51–54.
67. Стрельченко, Т. В. Конодонты из отложений елецкого и петриковского горизонтов нижнего фамена Припятского прогиба / Т. В. Стрельченко // Геологическое строение и развитие платформенного чехла Белоруссии. – Минск, 1992. – С. 53–61.
68. Тектоническое положение Припятского прогиба и проблемы его структурного районирования / Р. Г. Гарецкий [и др.] // Проблемы тектоники Припятского прогиба. – Минск : Наука и техника, 1974. – С. 9–23.
69. Урьев, И. И. Литолого-фациальные зоны задонско-елецкого межсолевого комплекса Припятской впадины / И. И. Урьев, С. А. Кручек // Литология, геохимия и перспективы на полезные ископаемые глубинных зон Белоруссии. – Минск : Наука и техника, 1975. – 149 с.
##reviewer.review.form##
Для цытавання:
Мурашка В.В. Канадонты з адкладаў Кузьмічоўскага і Тонежскага гарызонтаў ніжняга фамена Прыпяцкага прагіну (Беларусь). Літасфера. 2025;(1 (62)):47-60.
For citation:
Murashko О. Conodonts from the sediments of the lower famennian Kuzmichi and Tonezh horizons of the Pripyat trough (Belarus). Litasfera. 2025;(1 (62)):47-60.